Da sve više mladih ne želi da stupi u brak ili da ima decu, nije samo priča koju imamo priliku da, čini se, sve češće čujemo, nego je verifikovana zvaničnim podacima Republičkog zavoda za statistiku.
Prema statistici iz godine u godinu sve više opada broj sklopljenih brakova i rođene dece, dok su u porastu razvodi, vanbračne zajednice i stopa mortaliteta.
Jedan od najjasnijih ukazatelja tih brojeva svakako je podatak da je 2016. godine oko 130.000 ljudi manje nego po poslednjem Popisu stanovništva iz 2011. godine, kada je u Srbiji živelo 7.186.862 stanovnika.
Finansijski problemi i „ostala nerešena pitanja” najčešći su razlozi zbog kojih mladi nisu spremni da stupe u brak, rekle su nam psiholozi i porodični psihoterapeuti Jelena Branković i Jovana Jestrović iz Centra za podršku ranom razvoju i porodičnim odnosima „Harmonija” iz Novog Sada. Na taj spisak se, svakako, mogu dodati i emotivna nezrelost, stavovi da brak „sve menja”, ali i tradicionalno, patrijarhalno gledanje na tu vrstu zajednice koja danas sve manje odgovara ženskom polu.
Na teritoriji Vojvodine vanbračnih zajednica, u kojima više od polovine parova nema decu, najviše ima u opštini Bela Crkva, dok opština Novi Sad jedina ima pozitivan prirodni priraštaj
– Odlaganje braka prisutno je u velikoj meri i čini se da je jedan od razloga, koji je u velikoj meri povezan sa tom odlukom, činjenica da su mladi prilično naviknuti na komfor i da su svesni promena koje brak donosi, kao i da ideja da je razvod legitimna opcija, ne dovodi preterano do tolerancije – ističu naše sagovornice.
To da li su mladi parovi manje spremni ili ne žele da stupe u brak, takođe čini „krug” iz kojeg je teško izaći, jer što su manje spremni, manje i žele da budu u braku. A što manje žele, manje imaju priliku da se pripreme.
.jpg)
Partnerske veze izgledaju prilično drugačije nego što je to bilo pre samo nekoliko decenija unazad. Prema Popisu stanovništva iz 1981. godine, nepunih 19,5 odsto stanovništva je bilo neoženjeno/neudato, a taj procenat danas dostiže 27,9. U braku je u drugoj polovini prošlog veka bilo njih 68,6 odsto, a danas 55,1, dok su se razvodi povećali sa 3 na 4,9 odsto. Kad već govorimo u brojkama, postoji vidljiva razlika i kada je reč o brakovima u gradskim i seoskim naseljima. Tako je više sklopljenih brakova na selu, a razvedenih i samaca u gradu.
Usled društvenih promena, i brak i partnerske veze pretrpele su brojne promene, i mladi danas imaju više izbora i alternative nego ranije. Među njima je najzastupljeniji koncept vanbračne zajednice koji se, kao pitanje pojavljuje tek u poslednjem popisu. U Srbiji ima oko 236.000 vanbračnih zajednica čiji partneri imaju više od 15 godina, dok više od polovine takvih parova nema decu. Podaci ukazuju da je među Romima najzastupljeniji trend vanbračnog zajedništva, dok ih na teritoriji Vojvodine najviše ima u opštini Bela Crkva.
.jpg)
Pitanje (ne) stupanja u brak dakako utiče i na natalitet koji je, takođe, u konstantnom padu. Skoro svako peto domaćinstvo u Srbiji se vodi kao samačko, dok je u proseku 2,88 članova po porodici. Prirodni priraštaj naše države je u minusu i broj stanovnika naše zemlje se svake godine smanjuje za oko 35.000. U Vojvodini jedino opština Novi Sad ima pozitivan prirodni priraštaj, dok je nešto bolja situacija u opštinama sa juga Srbije kao što su Sjenica, Novi Pazar, Tutin i Preševo.
– Odlaganje braka prirodno dovodi do odlaganja potomstva, a priča o smanjenju nataliteta je poslednjih godina veoma zastupljena. Naravno, radi se o tome da sve povlači jedno drugo – kažu psihoterapeutkinje iz Centra „Harmonija”.
Za priču o natalitetu relevantna je i činjenica da se u današnje vreme najveći broj žena ostvaruje i u profesionalnoj ulozi, te da naše društvo ne zauzima preterano visoko mesto na lestvici društava čije populacione politike podržavaju roditeljstvo što je, naravno, povezano sa motivacijom za roditeljstvo kod parova.
U proseku brak traje oko 13 godina jer se najviše parova razvede pre nego što dočekaju petu godišnjicu
Poslednja statistika iz 2011. godine kaže da se u Srbiji razišlo 4,9 odsto parova, najviše u gradskim naseljima. U Vojvodini najviše razvoda ima u Senti i Subotici, dok se supružnici mahom rastaju između 40. i 59. godine starosti. U 2016. najviše razvedenih brakova ima decu, te u 72 odsto slučajeva ona pripadnu majci.
Interesantan je podatak da Srbija spada među zemlje Evrope s najmanjim brojem razvoda, dok se na tom spisku mogu naći i ostale države nekadašnje Jugoslavije (najmanji procenat je u Bosni i Hercegovini), ali i Irska i Italija. Tokom 60-ih godina, u našoj državi je bilo više razvoda nego u Češkoj, Švajcarskoj, Belgiji, Danskoj, Finskoj i Portugaliji, a danas su te zemlje vodeće, uz Rusiju koja je „pobednik” sa 4,5 odsto rastavljenih brakova
Odlazak kod psihologa je i dalje mnogima tabu-tema i sramotan čin, međutim nismo ni svesni koliko nam takve terapije mogu pomoći. Isti slučaj je i sa odlaskom na bračno savetovanje. Parovi se najčešće javljaju na bračnu terapiju kada u njihovom funkcionisanju postoji nešto što su na razne načine bezuspešno pokušali da reše.
– Situacije u kojima se javljaju su brojne, poput ljubomore, učestalih konflikata, osećaja da su se partneri ohladili i udaljili, neslaganje oko vaspitavanja dece, preljube… – navode Jelena Branković i Jovana Jestrović iz centra „Harmonija”.
Prema njihovim rečima, ono što se često ispostavi kao osnova problema, jesu različiti koncepti ljubavi i bliskih odnosa koje partneri imaju. Ono što je zajedničko većini parova koji dođu u naš Centar, jeste da se uglavnom radi o partnerima koji su motivisani da ostanu u braku i odnosu, dok su ređe situacije kada se jave za pomoć da se na što bolji način raziđu.
Izvor: www.dnevnik.rs
Komentari (0)