Šta su policistični jajnici?

Sindrom policističnih jajnika je najčešća hormonska bolest žena i najčešći uzrok izostanka ovulacije. Naziv dolazi od izgleda jajnika na kojem se nalaze brojne ciste. Osim toga jajnici su obično dvostruko veći od normalnih, napete sivobele površine ispod koje se u kori nalaze cistice veličine od 5 do 15 mm. Procenjuje se da pet do 10% žena u plodnom razdoblju boluje od ove bolesti.

Dijagnoza policističnih jajnika se postavlja kombinacijom kliničkih, ultrazvučnih i laboratorijskih nalaza hormona. Klinički nalazi obuhvataju informacije o simptomima žene, njenim ranijim i porodičnim bolestima, te pregledom.

Ipak, za postavljanje sigurne dijagnoze najpouzdaniji je ultrazvučni pregled. Transvaginalnim ultrazvukom (ultrazvučni pregled sondom) pouzdano se mogu izmeriti i analizirati detalji u jajniku.

Simptomi koji mogu da ukazuju na policistične jajnike su:
•    smanjen broj menstruacija ili njihov izostanak
•    nakupljanje masnog tkiva u predelu stomaka ( tzv. muški tip debljine)
•    pojačana dlakavost
•    akne
•    opadanje kose
•    masna koža
•    gojaznost

Foto: Shutterstock

Pojedine žene koje imaju policistične jajnike mogu imati smanjenu mogućnost začeća, dok drugima to ne predstavlja nikakav problem. Međutim, ukoliko zbog ovog oboljenja imate problem sa plodnošću, uspešno možete doći do željenog potomstva vantelesnom oplodnjom.

Ako imate policistične jajnike treba redovno da odlazite na ginekološke i druge lekarske preglede jer je ovo oboljenje u vezi sa nizom rizika, kao što su:

•    spontani pobačaji su dva do tri puta češći
•    bolesti srca i krvnih sudova su sedam puta češći
•    rizik od oboljevanja od šećerne bolesti je 16% veći
•    povišeni krvni pritisak se javlja kod 40% pacijentkinja
•    veći je rizik za dobijanje tumora jajnika
•    kasnija menopauza
•    različita krvarenja iz materice
•    poremećaj nivoa masnoće u krvi
•    anemija

Pristupi lečenju policističnih jajnika su različiti jer se razlikuju i simptomi od žene do žene. Ipak, ukoliko imate policistične jajnike i želite da ostanete u drugom stanju, najglavnije je da smanjite telesnu težinu. Dokazano je da smanjenje mase od 5% može dovesti do normalizacije menstrualnog ciklusa i ponovnog uspostavljanja ovulacije, čime se povećava plodnosti. Uz to treba da povećate fizičku aktivnost, prestanete da pušite i pijete alkohol.

Policistični jajnici se mogu lečiti i određenim lekovima, koje će vam u zavisnosti od kliničke slike preporučiti vaš ginekolog. Takođe, policistični jajnici se mogu lečiti i hiruškim putem tj. odstranjivanjem dela ili celog jajnika. Postoji i postupak elektrokauterizacije jajnika gde se elektrodom spaljuje tkivo jajnika.