Koja je razlika između spinalne anestezije i epidurala?

Regionalna anestezija predstavlja anesteziju uz pomoć koje će vam donji deo tela biti umrtvljen, te nećete osećati bolove tokom porođaja ali ćete biti u budnom stanju. 

Foto: Freepik

Postoje tri vrste regionalne anestezije koje se koriste za obezboljavanje porođaja:

1. spinalna
2. epiduralna
3. kombinovana spinalno-epiduralna

Spinalna anestezija predstavlja jednokratnu anesteziju koja ima ograničeno trajanje – do dva sata. Daje se specijalnom tankom iglom u donji deo leđa, direktno u membranu koja obavija kičmenu moždinu. Anestetik spinalne anestezije dospeva na ovaj način u tečnost – likvor – koji štiti kičmenu moždinu i utiče na različite živce i nervne završetke koje se tu nalaze kako ne bi prenosili dalje osećaj u donje delove tela (ispod tačke gde je data anestezija).

Princip davanja spinalne anestezije bazira se na postavljanju igle u kičmeni stub kroz koju će biti data anestezija. Ovaj proces je bezbolan i traje nekoliko minuta. Problem je u tome što tokom postavljanja igle trudnica mora biti potpuno mirna nekoliko minuta kako bi proces trajao što kraće i bio uspešan. S obzirom na to da je porodilja često već u bolovima jer su kontrakcije krenule – ovo može predstavljati dodatni problem i nelagodnost prilikom davanja spinalne anestezije.

Pročitajte i: SAVETI ISKUSNE BABICE: Put od prvih kontrakcija do bebe u naručju

Tokom postavljanja igle za spinalnu anesteziju možete osetiti trnce duž jedne noge, što je samo znak da bi trebalo da ostanete mirni dok se ne završi davanje anestezije. Kada počne da deluje prvo ćete osetiti ukočenost i nepokretnost u stopalima, nogama, a zatim i osećaj potpune utrnutosti od struka na dole.

Spinalna anestezija veoma brzo počinje da deluje, ali je nije moguće dozirati, već se daje samo jedna doza.

Foto: Freepik

Postoje određene prednosti i mane ove vrste anestezije, što je slučaj i kod ostalih.

Prednosti spinalne anestezije su:

• Oslobađa od bola za nekoliko minuta
• Mali procenat anestetika dospeva do bebe
• Dovoljna je mala doza anestetika kako bi se postigao efekat
• Bezbolno davanje anestezije

Mane spinalne anestezije su:

• Nezgodan položaj u kom se porodilja mora zadržati mirno dok se daje anestezija
• Smanjen osećaj u donjem delu tela može predstavljati problem kada dođe vreme da porodilja gura kako bi pomogla bebi da se rodi (u nekim slučajevima je potrebno koristiti vakuum ili forceps kako bi se pomogao porođaj)
• Anestetici utiču na snižavanje krvnog pritiska, što može dovesti do smanjenja dotoka krvi do bebe tokom porođaja
• Postoje razlozi zbog kojih neke porodilje ne mogu dobiti ovu vrstu anestezije – ako imaju problem sa niskim pritiskom, poremećajem krvarenja, infekcije krvi ili kože, ali i istoriju alergijske reakcije na bilo koju vrstu lokalnih anestezija
• Određeni negativni uticaji ove vrste anestezije se mogu ublažiti ili izbeći davanjem manje količine anestetika prilikom davanja spinalne anestezije, zahvaljujući čemu će se ublažiti bol, ali ne i u potpunosti izgubiti osećaj u donjem delu tela.

Epiduralna anestezija predstavlja lokalnu anesteziju koja se primenjuje prilikom porođaja sa ciljem da se blokira osećaj bola koji dolazi iz donjeg dela tela. Daje se u epiduralni prostor kičmenog stuba i utiče samo na blokiranje, dok je porodilja svo vreme budna i svesna.

Pročitajte i: Da li porođaj mora da boli?

Epidural je moguće dozirati u skladu sa potrebama. U zavisnosti od količine anestetika i dužine trajanja davanja zavisi i dužina trajanja anestezije. Dejstvo uglavnom traje između 60 i 120 minuta, ali se porodilji, tokom porođaja, daje nova doza na svakih 90 minuta – odnosno do kraja porođaja.

Prilikom davanja epidurala prvo se postavlja kateter koji će kasnije omogućavati da se dozira količina anestetika, odnosno lekova protiv bola koji će ublažiti bol tokom porođaja. Kroz kateter koji se postavlja u epiduralni prostor kičme, prostor izvan omotača kičmene moždine, daje se anestetik za čije je dejsto potrebno sačekati oko 15-20 minuta. Nakon toga, porodilja počinje da oseća olakšanje i smanjenje bolova, kao i opuštanje.

Foto: Freepik

Kao i druge vrste anestezija, i epiduralna anestezija ima svoje prednosti i mane.

Prednosti epidurala su:

• Potpuno obezboljavanje tokom porođaja
• Mogućnost doziranja količine i jačine leka tokom porođaja u skladu sa potrebama
• Mogućnost obavljanja hitnog carskog reza ukoliko je potrebno
• Porodilja može da se odmori čekajući da porođaj zaista počne
• Ako se porađa carskim rezom – budna će dočekati svoju bebu

Mane epidurala su:

• Nezgodan položaj u kom porodilja, najčešće već u bolovima, mora da se zadrži 10-15 minuta dok se kateter postavlja kako bi se dala anestezija
• Anestezija počinje da deluje za 15-20 minuta
• Zbog blokiranja bola u donjem delu tela može doći do gubljenja osećaja u nogama, te nemogućnost hodanja u tom periodu
• Neke porodilje ne osećaju kada trebaju da pomognu bebi i guraju, pa je pomoć babica i lekara neophodna, a često se bebe rađaju i uz pomoć vakuuma ili forcepsa
• Epiduralna anestezija privremeno spušta krvni pritisak i usporava rad srca, a samim tim i protok krvi kroz telo

Pročitajte i: Bol tokom porođaja – pročitajte savete Bebac mama

Postoje slučajevi kada je nemoguće dati epiduralnu anesteziju, a to su slučajevi kada:

• postoji alergija na lokalni anestetik
• nekorigovana hipovolemija (smanjena količina slobodne tečnosti u organizmu)
• kardiovaskularni poremećaji težeg oblika
• respiratorni problemi
• oboljenja hematopoetskog sistema i koagulopatije
• anomalije i koštano-zglobni poremećaji kičmenog stuba
• infekcija na mestu uboda

Kombinacija spinalne i epiduralne anestezije omogućava brzo oslobađanje od bola (zahvaljujući spinalnoj anesteziji), ali i produženo obezboljavanje sve do kraja porođaja (uz pomoć svih prednosti epidurala).

Foto: Freepik

Kombinovana anestezija se najčešće daje prilikom planiranog carskog reza. Spinalna anestezija se daje za sam carski rez, a epiduralna anestezija služi da ublaži sve naknadne bolove nakon porođaja.

Iako se obe vrste regionalne anestezije koriste za ublažavanje i smanjenje bola tokom porođaja, ove anestezije se u velikoj meri razlikuju. Epiduralna anestezija namenjena je za vaginalne porođaje, kao i za ublažavanje bolova nakon carskog reza, dok se spinalna anestezija može davati i kod planiranih, ali i kod hitnih carskih rezova.

Osim toga, ovo su ključne razlike između epidurala i spinalne anestezije:

Brzina delovanja i trajanje:

• Spinalna anestezija počinje brzo da deluje – ali traje svega dva sata, bez mogućnosti produživanja dejstva.
• Epidural počinje da deluje nakon 15-20 minta ali ga je moguće dodavati, pojačavati – i time produžavati njegovo dejstvo sve dok traju porođajni bolovi (na svakih 90 minuta).

Način davanja:

• Spinalna anestezija se daje specijalnom tankom iglom u donji deo leđa, direktno u membranu koja obavija kičmenu moždinu. Potrebno je da porodilja bude mirna nekoliko minuta dok se igla postavlja.
• Epidural se daje kroz kateter koji se postavlja u kičmeni stub porodilje kroz koji se kasnije dozira količina anestetika – u zavisonosti od potrebe. Postavljanje katetera može trajati i 10tak minuta.

Zajedničko za obe vrste anestezije koje se daju za obezboljavanje porođaja jeste to što porođaj čini pozitivnijim iskustvom – bez bola, ali u budnom stanju. Osim toga, pozitivne strane regionalnih anestezija su i to što omogućavaju porodiljama period odmora i pripreme za najvažniji deo porođaja.

Pročitajte i: Lista 20 najjačih bolova – porođaj nije na spisku

Međutim, postoje i određene sličnosti između ove dve vrste regionalne anestezije koje spadaju u nuspojave i negativne strane ovakve vrste obezboljavanja tokom porođaja. Pre svega, smanjen osećaj u donjem delu tela čini da neke porodilje ne osećaju kada je potrebno da dodatno guraju kako bi pomogle bebi da se rodi, zbog čega je potrebno upotrebiti alternativne metode – forceps ili vakuum.

Među nuspojavama su i snižen krvni pritisak – zbog čega manje krvi i kiseonika dospeva do bebe, ali i bol u leđima, glavobolje nakon porođaja i slično. Najvažnije od svega je pre davanja bilo koje vrste anestezije posavetovati se sa lekarom i proveriti da li spadate u grupu porodilja kojima je dozvoljeno davanje anestetika.

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by Bebac.com (@bebaccom)