U Srbiji trećina parova bez dece

Poslednji podaci, prikupljeni na popisu stanovništva 2011. godine, koje je objavio Republički zavod za statistiku, overili su lekarsko uverenje nacije koja gotovo neizlečivo boluje od bele kuge. Iako je broj porodica sa troje dece veći nego prošle decenije, razlika je premala da pokrije opšti manjak potomstva. Jer danas je za oko četiri odsto manje porodica sa dvoje, i približno toliko manje familija sa jednim detetom nego što je prebrojano 2002. godine.

U Republičkom zavodu za statistiku (RZS) objašnjavaju da od 2,1 milion porodica u Srbiji deca žive u oko 70 odsto.

– U svakoj drugoj porodici sa potomstvom je po jedno dete – kaže Snežana Lakčević, načelnik Odeljenja za popis stanovništva RZS. – Dvoje dece je u 40 odsto porodica, a familija sa troje je tek 6,7 odsto. Porodice sa četvoro dece čine tek 1,1 odsto. Familije sa brojnijim potomstvom na nivou su gotovo statističke greške i njih je tek 0,4 odsto.

Jedna kolevka u dečjoj sobi najčešća je slika u Knjaževcu i Crnoj Travi, gde više od 60 odsto porodica imaju tek jednog naslednika. Najviše porodica sa četvoro i više dece je u Kostolcu, Sjenici, Novom Pazaru i Tutinu, gde udeo ovakvih familija premašuje pet odsto. Procenat manje ih je u Malom Iđošu, Prijepolju, Trgovištu, Medveđi i Bojniku.

Pad broja dece u poslednjoj deceniji doveo je stanovništvo Srbije na sam rub propasti. Nepovoljnoj demografskoj slici, koju najbolje opisuje gubitak od čak 30.000 stanovnika godišnje, posebno doprinosi i sve veća starost roditelja. Prosečan muškarac u Srbiji postaje otac u 33. dok žene svoje prvo dete rađaju sa 27 i po godina. Kada završi sa proširenjem porodice, majka ima tek 28 godina i sedam meseci. Ovo potvrđuju i rezultati popisa stanovništva, koji su pokazali da porodica u Republici, za razliku od prošle decenije kada je bila četvoročlana, danas prosečno ima samo tri osobe.

Mali broj dece i poduže čekanje stvaranja potomstva stručnjaci objašnjavaju mnogim razlozima – lošom socijalnom politikom države, dugim školovanjem, borbom za radna mesta, ali i izbegavanjem obaveza, čemu je sklon veliki broj mladih.

– Mladi su danas finansijski nejaki i bračni život odlažu do krajnjih granica – kaže sociolog Ana Živančević Marić. – Ne tako davno, prosečni mladenci su imali oko 25 godina, dok danas njihove vršnjake smatramo decom. Pravilo je da već sedokosi roditelji, koji u brak uđu u tridesetim, porodicu ograniče na jedno dete.

Polovina vanbračnih parova ima jedno dete, dok brigu o dvoje naslednika vodi 34 odsto parova bez venčanog lista. Popis stanovništva pokazao je i da se ova vrsta supružnika lakše odlučuje na veće potomstvo, jer troje i više dece ima njih 16,3 odsto.