U Srbiji od raka dojke godišnje oboli 4600, a umre 1600 žena

Rak dojke predstavlja vodeći uzrok obolevanja i umiranja od malignih bolesti širom sveta. Prema zvaničnoj statistici, karcinom dojke je najčešći zloćudni tumor među ženskom populacijom u Srbiji. Godišnje od ove bolesti oboli oko 4600 žena, a umre oko 1600, dok se u svetu godišnje razboli više od dva miliona žena.

Rak dojke je jedan od vodećih uzroka prevremene smrti kod žena u Srbiji i meren godinama izgubljenog života, karcinom dojke je na 3. mestu kao uzrok smrti kod žena starosti od 45. do 64. godine, posle cerebrovaskularnih bolesti i ishemijske bolesti srca.

Prema procenama Međunarodne agencije za istraživanje raka (International Agancy for Research on Cancer – IARC), u svetu je od raka dojke tokom 2020. godine registrovano više od 2.260.000 novoobolelih i skoro 685.000 umrlih žena svih uzrasta.

U Evropi je, u istoj godini, registrovano više od pola miliona novoobolelih i skoro 142.000 umrlih žena od raka dojke.

Danas postoje čvrsti dokazi da su najvažniji faktori rizika za nastanak karcinoma dojke, pored ženskog pola, starije životno doba, genetska predispozicija, dužina reproduktivnog perioda, broj porođaja, godine pri rođenju prvog deteta, gojaznost, egzogeni estrogeni, konzumacija alkohola, proliferativne bolesti dojke, karcinom kontralateralne dojke ili endometrijuma, izloženost zračenju, fizička neaktivnost i uticaj geografskog podneblja.

Neke od ovih faktora nije moguće menjati, dok je na druge moguće uticati. Visoka učestalost obolevanja od raka dojke mora se u izvesnoj meri pripisati činjenici da do danas nisu otkriveni ili do kraja razjašnjeni svi uzroci njegovog nastanka, što dodatno naglašava da je pored mera primarne prevencije od ključnog značaja rano otkrivanje raka dojke.

Kada se otkrije na vreme rak dojke je izlečiv u preko 90% slučajeva, jer su tada terapijske mogućnosti veće i lečenje efikasnije, čime se podiže kvalitet života obolelih žena.

Istraživanja su pokazala da je u Srbiji kod manje od trećine žena (28,4%) dijagnostikovan maligni tumor koji je manji od 2 cm i lokalizovan je na tkivu dojke. Međutim, studije su pokazale da je kod skoro 50% žena njegova veličina bila preko 2 cm, sa već postojećim bližim ili udaljenim metastazama, što može predstavljati jedan od razloga velike smrtnosti žena obolelih od raka dojke u Srbiji.

Imajući ovo u vidu, kao jedina efikasna mera za smanjenje stope umiranja od ove bolesti je rano otkrivanje, odnosno sekundarna prevencija.

Pravovremenom primenom odgovarajuće savremene terapije i daljim kontinuiranim tretmanom, moguće je značajno unaprediti zdravstveno stanje i kvalitet života obolelih žena.

Oktobar se, kao Međunarodni mesec borbe protiv raka dojke, obeležava u mnogim zemljama širom sveta, kako bi se skrenula pažnja na rasprostranjenost ove bolesti i podigla svest o značaju prevencije, ranog otkrivanja i pravovremenog započinjanja lečenja osoba obolelih od karcinoma dojke.

Naučna zajednica u Srbiji aktivno vodi kampanju kako bi se mobilisala šira društvena zajednica u cilju afirmacije prevencije i rane dijagnostike bolesti, koja je od izuzetne važnosti.
 

Institut za javno zdravlje „Milan Jovanović Batut”, uz podršku Grada Beograda, organizuje niz aktivnosti koje imaju za cilj masovniji odziv na preventivne preglede. Instituti i zavodi za javno zdravlje širom zemlje u saradnji sa predstavnicima lokalnih samouprava organizuju promotivne aktivnosti na terenu, kako bi uticali na to da što veći broj žena obavi preventivni pregled u cilju ranog otkrivanja karcinoma dojke.
 

Saradnjom sa udruženjima žena lečenih od raka dojke može se u velikoj meri skrenuti pažnja opšte javnosti na značaj ove bolesti.

Imajući u vidu i aktuelnu epidemiju koronavirusa, kao i angažovanje velikog broj˜a zdravstvenih radnika i ustanova u kovid sistemu, zbog kojih je i smanjen obim mamografskih pregleda, apeluje se na sve zainteresovane da se informišu o organizovanom skriningu dojke u svom gradu.
 

Dr Đuran: Ne odlažite svoje preventivne preglede dojke >>