Zahvaljujući ubrzanom tehnološkom razvoju poslednjih godina svedoci smo novih, revolucionarnih načina lečenja pojedinih bolesti za koje doskora gotovo da nije bilo leka, kao i pojave sve savršenijih dijagnostičkih aparata.
To znači da se uskoro možemo nadati bržem izlečenju ili boljoj prevenciji od pojave mnogih opakih bolesti, daljem produženju životnog veka žena, boljoj kontroli trudnoće i zdravstvenog stanja trudnica i novorođenčadi, novim vakcinama, manje invazivnim hirurškim zahvatima?
Ako je suditi po nizu inovacija koje se u medicini svakodnevno pojavljuju, naročito kada je zdravlje žena u pitanju, čini se da se gotovo sa sigurnošću može očekivati pozitivan odgovor na sva ova pitanja.
Prirodnija kontracepcija – Danas postoji više od 50 različitih vrsta antibebi pilula koje su najrasprostranjeniji način kontracepcije u svetu. Reč je o hemijskoj kontracepciji na bazi čak 11 različitih molekula progestativa i jednog molekula estrogena, etinilestradiola, koji nije promenjen poslednjih pedeset godina. Ovaj sintetički estrogen imitira funkciju estrogena koji proizvodi telo žene tokom menstrualnog ciklusa, ali poseduje daleko veću biološku moć i može imati neželjene posledice po zravlje žene.
Stoga naučnici godinama pokušavaju da proizvedu estrogen koji bi bio više nalik svom prirodnom uzoru. Taj trud se napokon isplatio pre nekoliko meseci i na tržište pojedinih zapadnih zemalja lansirana je nova generacija oralne kontracepcije, na bazi prirodnog estrogena. Bolje rečeno, na bazi estrogena koji je biološki indentičan onom koji proizvodi telo žene.
Do te mere da se ponaša potpuno isto kao prirodni estrogen. To je prva monofazna (svaka pilula sadrži istu dozu hormona) antibebi pilula na bazi prirodnog estrogena. Dosadašnja istraživanja su pokazala da ova vrsta pilula slabije deluje na metabolizam jetre i od najslabijih doza klasičnih pilula: ne utiče na lipide, ne menja arterijski pritisak, gotovo zanemarljivo utiče na koagulaciju.
Ali, rizici ipak postoje. Stoga se ženama koje boluju od dijabetesa, imaju visok krvni pritisak ili su gojazne, ne preporučuje korišćenje čak ni ovih antibebi pilula najnovije generacije.
Haj – tek dijagnostika raka dojke
Ukoliko se otkrije na vreme rak dojke je u razvijenim zemljama izlečiv u čak 90 odsto slučajeva.
Otuda stručnjaci pridaju toliki značaj mamografiji, radiološkom snimanju dojke koji može otkriti postojanje benignog ili malignog tumora na dojci čak i pre nego što se on može napipati.
Ali, danas postoje dva nova načina ranog otkrivanja raka dojke: tomosinteza i elastografija.
Tomosinteza se koristi zajedno sa numeričkom mamografijom i daje daleko precizniju trodimenzionalnu sliku, dok se elastografija koristi sa ekografijom i služi za izračunavanje elastičnosti tkiva u realnom vremenu.
Elastografija omogućava lekaru da na osnovu snimka na kojem su različita tkiva predstavljena u raznim bojama proceni koliko su stare lezije na dojci. Na tim snimcima meka, uglavnom benigna, tkiva predstavljena su u plavoj boji, dok su sumnjiva, tvrda tkiva prikazana u crvenoj boji.
Elastogarfija omogućava lekaru da ukoliko je ultrazvučni snimak dojke atipičan ili nejasan, bolje proceni sumnjive lezije i izbegne nepotrebne analize benigih lezija.
Mikroskener za otkrivanje rizika od preloma kostiju u menopauzi – Prelom ručnog ili nožnog zgloba, kičmenig pršljena ili kuka…
Posle navršenih pedeset godina života, svaka treća žena pati od osteoporoze ili demineralizacije kostiju. Do danas su razvijene različite metode snimanja kostiju kako bi se otkrile sve promene u strukturi kostiju.
Najnovija među njima je i periferni mikroskener visoke rezolucije koji istovremeno i vrlo precizno analizira mineralnu gustinu i strukturu kostiju.
Uz pomoć takvog aparata može se izvesti virtuelna biopsija kostiju i sa velikom preciznošću predvideti rizik od preloma. Sam pregled je potpuno bezbolan i traje samo nekoliko minuta.
Laparoskopija u ginekologiji – Većinu ginekoloških hirurških zahvata danas je zamenila laparoskopija, tehnika uvođenja hirurških instrumenata u telo pacijentkinje kroz jedan ili nekoliko sasvim malih useka koji, kada se operacija završi, gotovo da ne ostavljaju ožiljak.
Na ovaj način u poslednje vreme se u mnogim zemljama već izvode hirurški zahvati kod vanmaterične trudnoće, ciste na jajnicima, teških upala jajnika i endometrioze. Koristi se i robot nazvan
“Da Vinči” koji izvodi i složenije hirurške zahvate kao što je histerektomija. Istovremeno se razvijaju i nove hirurške tehnike iza kojih zaista više ne ostaju vidljivi ožiljci, kao što su transvisceralni hirurški zahvati na digestivnom traktu, kroz vaginu, ili laparoskopske ginekološke operacije kroz samo jedan mali otvor na pupku.
Ultrazvučno lečenje fibroma – Prema najnovijim istraživanjima gotovo svaka četvrta žena u EU boluje od fibroma, dobroćudnog tumora materice koji može stvarati ozbiljne zdravstvene probleme.
Fibrom može biti uzrok ozbiljnih problema sa mokrenjem, dugotrajnih krvarenja i bola u donjem delu stomaka. Histerektomija, odnosno vađenje materice, često je jedini način da se žena oslobodi ovih tegoba. Ta operacija se danas sve češće izvodi laparoskopski, kroz otvor na pupku, umesto klasičnom metodom otvranja stomaka, kao kod izvođenja carskog reza.
Međutim, postoji i niz nehirurških metoda koji ne podrazumevaju vađenje materice. Embolizacija arterija uterusa je zahvat kojim se zatvaraju arterije preko kojih se fibrom napaja krvlju i hrani i na taj način on odumire.
Postoji i metod ciljane ultrazvučne termokoagulacije kada se uz pomoć ultrazvučnog aparata fibromi, smešteni u prednjem delu materice, preko kože zagrevaju i na taj način uništavaju. Ova nova tehnika uklanjanja fibroma predstavlja odličnu alternativu lečenja za žene koje žele da sačuvaju matericu i da rađaju.
Nažalost, njegova primena je, zasada, vrlo ograničena. Naime, moguće ga je primeniti isključivo na pacijentkinjama sa fibromima materice od 3 do 13 centimetara koji nisu smešteni uz kičmeni stub.
Savršenije metode veštačke oplodnje – Od kada je 1978. rođena prva beba iz epruvete, Luiz Braun, metodom in vitro oplodnje (IVF) u svetu je rođeno više od četiri miliona dece i neprekidno se razvijaju nove tehnike.
To je jedan od najpoznatijih postupaka medicinski potpomognute oplodnje. Poslednjih godina ostvaren je značajan napredak na planu efikasnijeg izdvajanja i čuvanja jajnih ćelija i spermatozoida.
Razvojem nove tehnike ultrabrzog zamrzavanja omogućeno je da se trajnije očuva čak 95 odsto sakupljenih jajnih ćelija u odnosu na tek od 10 do 15 odsto koliko je još donedavno bilo moguće.
Tako je u Francuskoj pre nešto više od godinu dana rođena prva beba iz zamrznutih jajnih ćelija.
ŠTA NAS ČEKA U BLISKOJ BUDUĆNOSTI?
* Bliži se kraj amniocenteze. Naučnici očekuju da će već u sedmoj nedelji trudnoće biti u stanju da na osnovu uzorka majčine krvi analiziraju ćelije fetusa i procene koliki je rizik od pojave genetskih anomalija.
* U Južnoafričkoj Republici u toku su testiranja novog vaginalnog gela koji sadrži retrovirus i štiti od side.
* U Francuskoj su u toku testiranja novog ultrazvučnog aparata TH-1. Prema prvim rezultatima, ovaj aparat ciljanim usmeravanjem ultrazvuka uspeva da za čak 64 odsto smanji obim dobroćudnog tumora dojke, fibroadenoma.
* Moguće je da uskoro žene neće morati na ginekološki pregled da bi im lekar uzeo bris radi detekcije humanog papiloma virusa i mogućnosti pojave raka grlića materice. U toku je priprema novog načina uzimanja uzorka brisa kod kuće koji je mnogo efikasniji za rano otkrivanje raka grlića materice.
Komentari (0)