Pet razloga zbog kojih je Srbija izgubila 55.000 stanovnika prošle godine

Postoje li idealni uslovi za stvaranje porodice ili je želja ta koja nadjača mogućnosti – pitanje je oko kog Slobodan Delić, 39-godišnji ugostitelj iz Mladenovca, nema dilemu.

Kaže da on i njegova supruga nisu imali mnogo kada su dobili prvo dete, a da se situacija nije promenila ni danas, kada ih imaju troje – bili su i ostali podstanari i vode kafić u lokalu koji iznajmljuju.

– Da sam se bavio time, mnogo toga bi mi zapravo nedostajalo za začetak porodice – ističe Delić za BBC News na srpskom.

Bračni par Zubić iz Pančeva želi prinovu, ali smatraju da pre toga treba da reše neka pitanja i „poprave uslove za roditeljstvo”.

– Sada kad smo završili fakultete i imamo poslove i primanja, želimo da rešimo stambeno pitanje, što je jedna od najvažnijih stvari ako hoćete da stvorite porodicu – kaže Milica Zubić, 30-godišnja filološkinja, za BBC News na srpskom.

Statističari i demografi koji problemu nataliteta pristupaju kroz podatke i brojke, decenijama unazad upozoravaju na lošu sliku i činjenicu da svake godine u Srbiji više ljudi umre nego što se rodi – a prethodne godine postavljen je još jedan negativan rekord.

Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku (RZS), broj živorođene dece u Srbiji na godišnjem nivou prvi put je pao ispod 62.000, a u istih 12 meseci broj umrlih nadmašio je broj rođenih za više od 55.000.

Smrtnost je u 2020. porasla zbog pandemije koronavirusa, faktora koji se nije mogao predvideti u demografskim projekcijama i koji je negativno uticao na prirodni priraštaj zbog starosne strukture srpskog stanovništva, ističe za BBC News na srpskom Gordana Bjelobrk, šefica Odseka za demografiju i statistiku zdravstva u RZS.

Sve negativniji prirodni priraštaj za Srbiju nije novost – on raste već više od 30 godina, pre svega zbog smanjenja broja rođenih i prilično nepovoljne starosne strukture, smatra Vladimir Nikitović, demograf u Institutu za društvene nauke u Beogradu.

– Demografski trendovi se sporo menjaju, pa se ne može očekivati da smanjenje i starenje populacije u Srbiji prestane u bliskoj budućnosti. Možemo možda samo usporiti taj proces i to je prilično deprimirajuća činjenica – ističe on za BBC News na srpskom.

Dok je pandemija uticala na uvećanu stopu smrtnosti u 2020. godini, stručnjaci ističu niz faktora koji doprinose sve manjem broju rođene dece u Srbiji.

Broj živorođenih beba u 2020. godini u Srbiji bio je 61.692, dok je 116.850 lica umrlo u istom periodu.

Prirodni priraštaj je prošle godine bio -55.158, što je najveći negativni prirodni priraštaj od kada se vodi statistika, a stopa prirodnog priraštaja iznosila je negativnih osam promila – za 2,7 promila manje nego u 2019. godini.
 

Prirodni priraštaj je razlika između broja živorođenih i broja umrlih u jednom periodu, a stopa prirodnog priraštaja predstavlja istu razliku ali na 1000 stanovnika, navodi se na sajtu Ministra bez portfelja zaduženog za demografiju i populacionu politiku u Vladi Srbije.
 

Region Južne i Istočne Srbije imao je najlošije rezultate sa negativnih 11,1 promila, stopa prirodnog priraštaja Šumadije i Zapadne Srbije bio je na negativnih 8,8 promila, a u Vojvodini na negativnih 7,5 promila.

Situacija je nešto povoljnija u većim gradovima, delom i zbog migracija stanovništva iz manjih mesta – stopa prirodnog priraštaja u Beogradu je u 2020. godini bila na negativnih 4,9 promila, Novi Sad na negativna 1,2 promila, a Niš negativnih 7,9 promila, pokazuju podaci RZS.

Opština sa najlošijim rezultatima u 2020. godini je Crna Trava, gde je zabeležena negativna stopa prirodnog priraštaja od 30,9 promila.

Da stvari ne idu nabolje potvrdila je i državna sekretarka Ministarstva za brigu o porodici i demografiju Milka Milovanović Minić, koja je saopštila da je u prvih 10 meseci 2021. godine u Srbiji rođeno 794 bebe manje nego u istom period prošle godine.

5.  Psihološki faktori koji utiču na smanjenje nataliteta
 

Opširnije pročitajte u tekstu Grujice Andrića klikom na link:
BBC News na srpskom >>