Poslednji zvanični podaci jasno pokazuju da je negativan prirodni priraštaj, ili “bela kuga”, jedan od najozbiljnijih demografski, ali i socijalnih i ekonomskih problema u većini zemalja regiona Balkana koji u budućnosti mogu imati višestruke posledice po njihovo društvo.
U nekim zemljama u regionu dugi niz godina se ponovio trend porasta broja umrlih u odnosu na broj rođenih u toku godine.
Situacija u Srbiji dramatična, sve manji broj porođaja
U Srbiji, situacija je loša jer se za uznemirujuće nizak stepen prirodnog priraštaja rešenje ne pronalazi u poslednjih nekoliko godina. Prošle godine u Srbiji ima najmanje novorođenih beba od početka prošlog veka.
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku (RZS) tokom 2013. godine je rođeno 65.554 beba, što je najniži broj živorođenih u toku jedne godine na teritoriji od početka 20. veka. S druge strane, umrlo je 100.300 ljudi. Prema podacima za 2013 prirodni priraštaj u Srbiji je izuzetno negativan i iznosi 34,746.
Takođe, podaci RZS govore da je cela teritorija Srbije veoma ranjiva. Najteže u južnom i istočnom delu zemlje, gde je prosečna starost 43,2 godina i gde svaki treći selo ima manje od 100 stanovnika.
Hrvatska takođe već dugi niz godina ima negativan priraštaj stanovništva
Hrvatska je, na primer, u 2013. imala negativan prirodni priraštaj kao broja porođaja od 10 447 manje od broja umrlih lica, Državni zavod za statistiku (CBS). Prema ovim podacima prošle godine u novorođenog lično Hrvatske je 39,939, i 50,386 smrti.
Zemlja je tako nastavlja dugoročni trend negativnog prirodnog priraštaja, jer poređenje sa ranijim statistikama pokazuje da je poslednji put zabeležen rast stanovništva 1997. godine. Prošle godine broj novorođenih je 4,4 odsto, ili 1.832 ljudi, manji nego u 2012, kada je bilo 41,771 beba.
U Bosni i Hercegovini prirodni priraštaj negativan
Prema podacima prikupljenim od strane novinara Anadolu agencije (AA), Bosna i Hercegovina je jedna od zemalja u regionu koja se suočava sa negativnim prirodnim priraštajem, to jest, u ovoj zemlji u poslednjih nekoliko godina sve veći broj smrtnih slučajeva u odnosu na broj dece. Ove godine situacija se u tom pogledu nije popravila tako da “bela kuga” i dalje trese BiH društvo.
Prema podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine tokom 2014. zabeležila negativan prirodni priraštaj pošto je broj umrlih u odnosu na broj rođenih veći za 3803.
Sličan trend je zabeležen u prethodnim godinama, kada je u zemlji bila više smrtnih slučajeva od broja rođenih. Tako, u 2013. godini, beleži negativan prirodni priraštaj, kada se broj umrlih u odnosu na broj rođenih je bio viši za 4734 ljudi. A u zemlji 35 837 ljudi je preminulo, u poređenju sa 31,103 porođaja.
Crna Gora je jedna od retkih zemalja u regionu koja beleži pozitivan rast stanovništva
Crna Gora je jedna od retkih zemalja u regionu koja je zabeležila pozitivan rast stanovništva u poslednjih nekoliko godina, i u njoj ne postoji problem “bele kuge”. Prema najnovijim podacima Agencije za statistiku Crne Gore (MONSTAT), u zemlji je prošle godine rođeno 7475 novorođenčadi, što je 16 beba više nego u 2012. godini.
U ovoj zemlji je u 2013. godini umrlo 5.917 ljudi, što je pet manje nego prethodne godine. Upoređujući podatke rođenja i smrti u 2013, prirodni priraštaj stanovništva u Crnoj Gori bio je pozitivan i iznosio je 1558.
Prirodni priraštaj u Makedoniji je takođe pozitivan i 2013. Godine je bio 1,9.
Kakvo je rešenje ovog problema?
Stručnjaci veruju da ne postoji univerzalno rešenje za ovaj društveni problem, a istraživanja pokazuju da nerazvijene i zemlje u razvoju imaju visoku stopu umiranja i nizak prirodni rast. Među merama za ostvarivanje pozitivnog prirodnog priraštaja su ekonomski napredak, vantelesna oplodnja o trošku države, veće investicije u zdravstveni sistem, kao i formiranje Instituta za demografsku politiku.
Komentari (0)